Czestochowa

De stad Czestochowa (uitgesproken als 'Chen-sto-ho-vah') en het Maria-heiligdom van Jasna Gora, gelegen in de centrale regio van Zuid-Polen, zijn het spirituele hart van Polen en het nationale heiligdom van het land. Jasna Gorna is ook een bedevaartsoord van internationaal belang. Het trekt meer dan 4.5 miljoen pelgrims per jaar uit 80 landen en heeft een spiritueel magnetisme dat vergelijkbaar is met de andere grote christelijke heilige plaatsen van Jeruzalem, Rome, Lourdes, Fatima, Santiago en Guadalupe.

Terwijl archeologische opgravingen in de regio Czestochowa overblijfselen van menselijke activiteit hebben aangetoond die dateren uit de latere steentijd en de bronstijd, stammen de oudste historische verslagen die melding maken van het bestaan ​​van permanente vormen van nederzettingen in het gebied uit 1220. Rijk aan ijzer- en kalksteenafzettingen, Czestochowa was toen een klein dorp op een handelsroute die Krakau met de westelijke districten van Polen verbond. De gebeurtenis die het lot van de stad beslissend beïnvloedde, was de oprichting van het Jasna Gorna-klooster in 1382 door prins Wladyslaw Opolczyk (hertog Ladislaus van Opole). De prins bracht monniken van de Paulinische orde uit het klooster van St. Lawrence in Hongarije en een geschilderde icoon van de Madonna met Kind.

Dit icoon, geïmporteerd uit Rusland en nu al het middelpunt van cultische verering, is gehuld in mysterie. Een schilderij op een houten paneel van 122 x 82 cm, het beeld heeft stilistische overeenkomsten met vroege Byzantijnse iconen, maar het is niet bekend wanneer en waar het is gemaakt. Legenden zeggen dat St. Lucas de evangelist de schilder was (en hij is ook verbonden met de Madonna van Santiago), maar geleerden stellen de creatie ervan later, ergens tussen de 5e en 14e eeuw met een herkomst variërend van Byzantium en het Midden-Oosten tot Italië en Hongarije . Het huidige uiterlijk van de "Zwarte Madonna" - zoals de icoon algemeen wordt genoemd - dateert uit de 15e eeuw toen het beeld werd beschadigd, gerepareerd en opnieuw geverfd.

In 1430 werd het Jasna Gorna-klooster aangevallen en ontheiligd door Hussieten-overvallers die de icoon beschadigden. Een 16e-eeuwse Pauline-monnik, die een geschiedenis van het klooster schrijft, vertelt dat: "Een van de overvallers naderde in woede en gooide het eervolle schilderij tegen de vloer zodat het schilderij in drie stukken brak, het hoofd van de Heilige Maagd Maria bleef heel Hij was echter verrast door dit wonder en riep naar zijn metgezellen: "Kijk hoe het schilderij in stukken is gebroken, maar het hoofd en het gezicht zijn intact gebleven. Een meer gedurfde van hen pakte zijn zwaard en sloeg tweemaal in het gezicht van de Maagd." Al snel werd hij blind, net als een ander die hetzelfde probeerde.Bij hun terugkeer in het klooster vonden de monniken het schilderij vernietigd en ontheiligd, en ze puzzelden het in elkaar en verborgen het met grote eerbied.Nadat ze hadden gehoord van de komst van koning Ladislaus van Pruisen naar Krakau, ze namen het schilderij mee en beklaagden zich bij de koning over de grote wreedheid. De koning gaf opdracht het schilderij onder bewaking te houden in zijn kasteel. Vervolgens herstelden schilders het eervolle schilderij behalve de littekens (veroorzaakt door de aanvallerszwaarden) die op geen enkele manier gerepareerd mochten worden. Op deze manier werd het schilderij teruggegeven aan het klooster en werd het teruggebracht naar zijn verblijfplaats (in 1434) door een grote menigte heren, adel en waardige burgers. definitief uit te spreken of alleen de beschadigingen zijn hersteld, of dat er een kopie van het originele schilderij is gemaakt.

Stefan Jan Rozej, een hedendaagse Poolse schrijver, zegt over het uiterlijk van de icoon en het effect ervan op kijkers: "Gedurende vele generaties zijn de littekens op het gezicht van St. Mary in de Icoon van Jasna Gora een onmisbaar detail geweest bij de religieuze en esthetische waarneming. De littekens worden geïdentificeerd met het beeld en maken er integraal deel van uit. Het lijkt erop dat er tijdens de barok een bijzondere gevoeligheid voor verscheen. Het motief werd vaak gebruikt in preken om luisteraars ertoe aan te zetten hun houding in het leven te veranderen en terug te keren op het pad van berouw, of om bepaalde gemoedstoestanden op te roepen, de harten en geesten van de mens te bewegen. Toen het bestaan ​​van de natie in gevaar was, vooral ten tijde van de partities, werden de littekens genoemd om patriottische en nationalistische gevoelens op te wekken. van veel Polen werd het motief steeds vaker in verband gebracht met de aanroeping van Maria als de koningin van Polen.Na het verlies van de onafhankelijkheid, vanaf het uitbreken van nationale opstanden tot aan de jaren van de Duitse bezetting, verscheen het motief van de littekens steeds vaker in poëzie en proza. Het werd gebruikt om te wijzen op analogieën met het lijden van de natie, kon worden toegepast op individuele situaties en inspireerde hoop en vertrouwen. Deze interpretatie, die voortdurend wordt verbreed, verrijkt en geactualiseerd, is ook terug te vinden in de hedendaagse poëzie omdat de Moeder Gods, die ons aankijkt vanaf de Icoon van Jasna Gora, het mysterie van het kruis kent en onze wonden draagt."

Als bescherming tegen verdere invallen werd begonnen met de bouw van vestingwerken en tussen 1620 en 1648 werd een enorme verdedigingsstructuur rond de kloostergebouwen en de kerk voltooid. Deze vestingwerken hielpen Jasna Gorna bij het overleven van een van de meest tragische gebeurtenissen in haar geschiedenis, de belegering van het Zweedse leger in november en december 1655. Veertig dagen lang brachten enkele honderden monniken, huurlingen en lokale burgers onder leiding van de abt van het klooster, pater Augustyn Kordecki, sloeg herhaalde aanvallen af ​​onder leiding van de 3000 Zweedse troepen. De terugtrekking van de Zweden uit Jasna Gorna had enorme morele gevolgen; het wekte de Polen op toen ze zagen dat de vijand niet onoverwinnelijk was. De verdediging van Jasna Gorna, geheiligd door de legende, kreeg een symbolische betekenis en werd beschouwd als een wonder van de Maagd en haar icoon. De heroïsche verdediging versterkte de Mariacultus, integreerde de religieuze waarden van het Jasna Gorna-heiligdom met de Poolse nationale, en maakte ze tot het enige alomvattende symbool van Pools patriottisme. Vanaf deze gebeurtenis en tijd werden het klooster van Jasna Gorna en het wonderbaarlijke icoon het meest vereerde bedevaartsoord van het land.

De intensiteit van de pelgrimsbeweging werd ook vergroot door de privileges die door de pauselijke autoriteiten in Rome aan het Jasna Gorna-heiligdom werden verleend; vooral het verlenen van aflaten aan haar Mariafeesten. Tegen de vijftiende eeuw was Czestochowa de meest bezochte heilige plaats in heel Midden- en Oost-Europa. Op 8 september 1682 namen honderdveertigduizend pelgrims deel aan de ceremonies ter herdenking van de driehonderdste verjaardag van de komst van de icoon naar Jasna Gorna. Op 8 september 1717 woonden meer dan tweehonderdduizend pelgrims de ceremonie bij waarin Onze-Lieve-Vrouw van Czestochowa als koningin van Polen werd gekraaid. De koningen van de Jagiellonische en Waza-dynastieën, evenals de gekozen koningen, gingen allemaal op bedevaart naar Jasna Gorna.

Hoewel ze het hele jaar door bezocht worden, zijn de meest populaire bedevaartsperioden de Mariafeesten, met name de geboorte van de Maagd op 8 september en de dag van Hemelvaart op 15 augustus. wonderbaarlijke genezende krachten van de site, en deze traditie is ook goed voor een groot percentage van de bezoekers. Bovendien heeft het heiligdom de afgelopen jaren een nog grotere aantrekkingskracht gekregen omdat het het favoriete bedevaartsoord is van de Poolse paus, Johannes Paulus II.

Sinds het jaar 1717 wordt er elk jaar een wandelende pelgrimstocht naar Jasna Gora uit alle regio's van Polen ondernomen. Op deze manier komen meer dan tweehonderdduizend pelgrims aan bij het heiligdom. In augustus 1957 begon een kopie van het Jasna Gorna-icoon mee te nemen op een lange pelgrimstocht door het land, waarbij in de loop van 23 jaar alle kerken in Polen werden bezocht. Ondanks de moeilijkheden veroorzaakt door de communistische autoriteiten die de kopie van de icoon gevangen hielden van 1966 tot 1972 toen, in plaats van de afbeelding, een lege lijst werd rondgedragen, werd de lange pelgrimstocht voortgezet en voltooid in Czestochowa in oktober 1980.

Gelegen bovenop de 340 meter hoge kalkstenen heuvel van Jasna Gorna (wat 'Bright Mountain' betekent) beslaat het grote heiligdom, samen met zijn uitgestrekte tuinen, een oppervlakte van ongeveer 12 hectare. Het oudste deel van het complex is de Onze-Lieve-Vrouwekapel met zijn gotische koor en het altaar van de wonderbaarlijke icoon. De basiliek dateert uit de 15e en 17e eeuw en de toren, herbouwd in 1906 nadat een brand het klooster in 1900 overspoelde, heeft met 106.3 meter de hoogste torenspits van Polen. Het gehele kloostercomplex en de omliggende vestingwerken zijn aangewezen als UNESCO-werelderfgoed.

Toegang tot de basiliek van Jasna Gorna, Czestochowa