Candi Sukuh, Java

Piramide van Candi Sukuh, Java, Indonesië
Piramide van Candi Sukuh, Java, Indonesië (Vergroten)

Gelegen nabij het dorp Berjo op een hoogte van 2990 voet (910 meter) op de beboste hellingen van de berg Lawu, een slapende vulkaan in Midden-Java, is de Candi Sukuh-tempel stilistisch anders dan alle andere in Indonesië. Mogelijk gebouwd in de 15e eeuw tijdens de vervaljaren van het Hindu Majapahit-rijk (1293-1527), lijkt Candi (uitgesproken als Chandi) Sukuh weinig te maken te hebben met andere Javaanse hindoeïstische en boeddhistische tempels. Gebouwd met vulkanische andesitische rotsen en met een oppervlakte van ongeveer 11,000 vierkante meter, beschikt het tempelcomplex over drie terrassen, een opmerkelijke piramide en talloze raadselachtige sculpturen. De oorsprong van de bouwers en hun vreemde sculpturale stijl (met ruwe, gedrongen en vervormde figuren uitgehouwen in de wayang stijl gevonden in Oost-Java) blijven een mysterie en het lijkt een terugkeer te markeren van het pre-hindoeïstische animisme dat 1500 jaar eerder bestond.

Twee dingen onderscheiden Candi Sukuh in het bijzonder, namelijk de unieke afgeknotte, trapazoidale piramide, die lijkt op die van de Maya's in Yucatan, Mexico, en de talrijke raadselachtige sculpturen die overal op de site te vinden zijn.

De piramide stijgt tot tien meter aan de achterkant van de site en verschillende legendes zijn toegeschreven aan de betekenis en functie ervan. Een legende zegt dat het de mythologische heilige berg van vertegenwoordigt Meru, de woonplaats van de goden en voorouders. Een ander dat het vertegenwoordigt Zet Mandera op waar Vasuki, de koning van de slangen, verschillende goden en demonen toestond hem als hun karnende touw te gebruiken om de ambrosia van onsterfelijkheid uit de oceaan van melk te halen. Er is momenteel niets bovenop de piramide, maar er kunnen ooit verschillende sculpturen, altaren of andere structuren zijn geweest. De piramide kan worden beklommen via een smalle trap en lokale volkslegendes beweren dat de trappen steil zijn om de maagdelijkheid van jonge meisjes in de gemeenschap te testen. Direct voor de trap staan ​​twee grote beelden van schildpadden met afgeplatte bovenvlakken, die misschien dienst doen als altaren voor zuiveringsrituelen en voorouderverering. In de hindoeïstische mythologie symboliseert de schildpad de steun van de wereld en is hij een avatar van de god Vishnu.

Piramide van Candi Sukuh, Java, Indonesië
Piramide van Candi Sukuh, Java, Indonesië (Vergroten)

In 1815 bezocht Sir Thomas Raffles, de heerser van Java in 1811-1816, de tempel en trof hem in slechte staat aan. In zijn verslag vertelt hij dat er veel beelden op de grond waren gegooid en dat de meeste figuren waren onthoofd. Dit vandalisme van de traditionele cultuur is waarschijnlijk een gevolg van de islamitische invasie van Java in de 16e eeuw. Raffles vonden ook naast de schildpadden een gigantisch 6-voet linga (fallus) beeld dat in twee stukken was gebroken. De linga heeft het onderscheidende kenmerk dat alle fallussen op de tempel hebben; ballen onder punt. Deze zijn representatief voor een gewoonte die wordt beoefend door de aristocratische en priesterlijke kasten van het Majapahit-rijk, waar sommige mannen marmeren of gouden ballen onder de punt van hun penis zouden laten implanteren. De Candi Sukuh linga, die nu wordt tentoongesteld in het Nationaal Museum in Jakarta, heeft er vier.

De ruïnes van Candi Sukuh beelden ook de kwestie van spirituele bevrijding uit, gesymboliseerd door talloze sculpturen, reliëfs en beelden die verband houden met seksueel gerelateerde tantrische thema's van het Indiase subcontinent. Verschillende van deze stenen beelden tonen expliciet mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen; vandaar een naam van de ruïnes is de "erotische tempel".

Bij de ingang van de site is een duidelijke weergave van geslachtsgemeenschap; een stenen lingam (fallus) die een yoni (vagina) binnengaat. Wat het doel in de oudheid ook was, kinderloze echtparen komen tegenwoordig om zegeningen te zoeken en voor kinderen te bidden. Verderop staan ​​sculpturen met Bhima, de grote krijger-held van de Mahabharata, en Narada, de boodschapper van de goden, in een gestileerde baarmoeder, en een andere waarop Bhima bij zijn geboorte door de baarmoeder gaat. Het is belangrijk op te merken dat Bhima de centrale figuur was van een cultus van de bevrijding van zielen in de vijftiende eeuw en een spirituele gids die het pad kende dat naar perfectie leidde. Andere gravures van erotische aard zijn onder meer een groot beeld zonder hoofd van een man die zijn stijve penis vasthoudt, een gravure van een gehurkte man die zijn geslachtsdelen blootlegt, en een gravure die lijkt op een baarmoeder met mythologische wezens erin.

Sculptuur van metaal smeden met Bhima, Arjuna en Ganesh
Sculptuur van metalen smederij met Bhima, Ganesh en Arjuna (Vergroten)

Bij de piramide staat een belangrijk beeldhouwwerk met Bhima, Arjuna en Ganesh die in een metalen smederij werken. Deze scène is belangrijk omdat in de Hindoe-Java-mythologie wordt aangenomen dat de smid, de metaalbewerker, niet alleen de vaardigheid bezit om metalen te veranderen, maar ook de sleutel tot spirituele transcendentie. Smiths putten hun krachten uit de god van vuur (die bestond vóór de introductie van het hindoeïsme) en in sommige gevallen werd een smidse als een heiligdom beschouwd.

In deze scène is Bhima de smid en zijn broer, Arjuna, werkt aan de balg. Ze smeden een zwaard met zuiverend vuur, dat hier verschillende dingen symboliseert. Het stelt de linga (fallus) voor en zijn omhulsel de yoni (vagina), als wapen maakt het Arjuna onoverwinnelijk in de strijd, en het is een kris, de iconische Javaanse dolk die heersers legitimeerde en machtigde. Tussen Bhima en Arjuna bevindt zich een dansende Ganesh, de hindoegod en de tantrische godheid die het proces van de overgang van de ene staat naar de andere belichaamt. Dit is een ongebruikelijke voorstelling van Ganesh, want hij danst niet alleen maar zijn geslachtsdelen zijn ook zichtbaar, er is een rozenkrans van botten om zijn nek en hij houdt een klein dier vast, waarschijnlijk een hond. Dit snijwerk vertoont een duidelijke gelijkenis met tantrische praktijken die worden aangetroffen in het Tibetaans boeddhisme, waar rozenkransen van botten en hondengoden een prominente plaats innemen in rituelen van spirituele transformatie.

Volgens de geleerde Stanley O'Connortoont het reliëf visueel de overeenkomst tussen de metallurgie en het menselijk lot. IJzerbewerking was een metafoor voor spirituele transformatie. Door het proces te illustreren waardoor de metallische stoffen worden getransformeerd (de reductie van ertsen, hun zuivering en vervolgens reconstitutie tot staal), heeft de beeldhouwer het verband aangetoond tussen metallurgie en de bevrijding van de ziel. Bovendien is het in de sculptuur de wilde energetische dans van Ganesh, de bewaker van drempels, die een pad opent voor de ziel naar een hoger niveau.

De eerste studies van de Candi Sukuh werden gedaan in 1842, 1889 en 1910. Tussen 2014 en 2017 heeft de archeologische afdeling van de regering een uitgebreide reconstructie van de site uitgevoerd. De tempel, oorspronkelijk gebouwd op een fundering van rivierzand en losse stenen, was door de lokale bevolking voor deze materialen gewonnen en begon te zinken.

Grote stenen schildpadden aan de voet van de piramide, Candi Sukuh, Java
Grote stenen schildpadden aan de voet van de piramide, Candi Sukuh, Java (Vergroten)

Candi Sukuh, Java Fotogalerij

Martin Gray is een cultureel antropoloog, schrijver en fotograaf, gespecialiseerd in de studie van bedevaartstradities en heilige plaatsen over de hele wereld. Gedurende een periode van 40 jaar heeft hij meer dan 2000 bedevaartsoorden in 165 landen bezocht. De World Pilgrimage Guide op sacralsites.com is de meest uitgebreide bron van informatie over dit onderwerp.

Candi Sukuh, Indonesië