Stenen sculptuur met godin Shakti en slangenvorm
van Shiva in de Sri Bhramaramba Mallikarjuna-tempel, Srisailam
Gelegen aan de kant van de oude heilige heuvel van Srigiri, in het Nallamalai-gebergte van Andhra Pradesh, ligt de exotische tempel van Srisailam. Het tempelcomplex, waarvan de bestaande gebouwen dateren uit de 2e eeuw n. Deze unieke combinatie van heiligdommen voor grote goden en godinnen op dezelfde plaats maakt Srisailam tot een van de heiligste plaatsen van India. Shiva wordt hier aanbeden in zijn vorm van Lord Mallikarjuna, en Shakti, zijn gemalin, als Sri Bharamaramba Devi. De afbeeldingen van deze godheden, beide extreem oud, zijn verankerd in de meer recente tempel gebouwd door de Vijayanager-koning Harihara Raya rond 1404 na Christus. De tempel, waarvan de populaire naam Sriparvata is, is omgeven door een grote vestingachtige muur, die 20 voet hoog, 6 voet breed en 2120 voet in omtrek is. De muur, gebouwd in 1520 na Christus, heeft 3200 stenen, elk met een gewicht van meer dan een ton, en is versierd met fijn reliëfsnijwerk met scènes uit de hindoeïstische mythologie.
Godinnenverering vond plaats in India sinds de diepste oudheid en dateert duidelijk van vóór de Harappan-beschaving in de Indusvallei (3000 v.Chr.). Aanbidding van de godin in haar vele vormen komt overal op het subcontinent voor en op veel plaatsen is ze populairder dan de goden Shiva of Vishnu. Alle godinnen van het hindoeïsme worden beschouwd als manifestaties van de veelzijdige persoonlijkheid van de ene grote moedergodin van de schepping. Volgens bepaalde hindoeïstische mythen is de godin de gecombineerde energie van alle goden, die haar hebben gemaakt en haar vervolgens hebben uitgerust met wapens, zodat ze een demon zou kunnen vernietigen wiens macht groter was dan die van hen. Verschillende tempels zullen verschillende afbeeldingen van de godin verankeren, van haar vredige aspecten van Parvati, Lakshmi en Saraswati tot haar angstaanjagende aspecten van Durga, Chamunda en Kali; ze is zowel de zachtaardige gever van het leven als de verschrikkelijke minnares van de dood. Aanbeden door bepaalde sekten van het hindoeïsme, bekend als tantrisch, moedigt de godin meditatie aan op yantra's (visuele mantra's die worden beschouwd als magische diagrammen), erotische seksuele praktijken en het ritueel slachten van dieren. Voor haar heiligdommen op veel Shakti Pitha-locaties staan grote, tweetandige vorken om de hoofden van dieren die worden geofferd vast te zetten. In de actieve Shakti Pitha-heiligdommen zal dagelijks minstens één geit worden geofferd en op grote festivaldagen zullen enkele honderden geiten en vele buffels worden geslacht. Pelgrims die de offerplaats passeren, dopen een vinger in het bloed en raken het aan hun lippen en voorhoofd. Het achtergrondidee hier is niet dat de godin wreed is, maar dat ze wordt gezien als de beschermster tegen alle kwaad, ziekte, gevaar en dood. Ze zou de demonen en tovenaars van het ongeluk moeten afschrikken. In haar verschrikkelijke aspecten confronteert ze pelgrims ook met de vergankelijkheid van leven en dood en moedigt ze hen daarmee aan om eeuwige wijsheid en verlichting te zoeken.
De belangrijkste heilige plaatsen van de godin in India staan bekend als Shakti Pithas en ze worden in verschillende teksten vermeld als 4, 18, 51 of 108 in aantal, waarbij elk van deze sites wordt geassocieerd met een bepaald deel van Shakti's lichaam. Een fascinerende legende geeft inzicht in de wonderbaarlijke genezende krachten van de Shakti Pitha's.
Shakti was de dochter van koning Daksa en koningin Prasuti. Ze was ook de vrouw van Shiva, aan wie koning Daksa een hekel had omdat ze een ruige asceet was en tegen zijn zin met Shakti trouwde. Koning Daksa hield eens een grote ceremonie, genaamd a yagna, waarvoor hij noch zijn dochter noch schoonzoon Shiva uitnodigde. Shakti was beledigd door deze minachting en woonde de ceremonie onuitgenodigd bij. Beledigd door Daksa, maakte ze een einde aan haar leven door zichzelf in brand te steken in het ceremoniële vuur. Bij het horen van dit nieuws haastte Shiva zich naar het huis van Daksa, die hij onthoofdde, en begon toen de ceremonie te verstoren en het lichaam van zijn vrouw op te eisen.
Omdat de belemmering van de yagna-ceremonie verwoesting en ernstige nadelige gevolgen voor de natuur zou veroorzaken, deden de goden Brahma en Vishnu een beroep op de door verdriet overmande Shiva met het verzoek de ceremonie af te ronden. Shiva gehoorzaamde en bevestigde ook de kop van de ram die bij de ceremonie werd gebruikt op het onthoofde lichaam van Daksha. Daksha kwam weer tot leven, verontschuldigde zich bij Shiva en smeekte om genade van de parabrahman (de Allerhoogste Almachtige die vormloos is) die hem informeerde dat Shiva in feite een manifestatie was van Parabrahman. Daksha werd toen een groot toegewijde van Shiva.
Nog steeds ontroostbaar door het verlies van zijn geliefde vrouw, plaatste Shiva haar lichaam op zijn schouder en begon de Tandava, een waanzinnige dans door het universum. Om Shiva in bedwang te houden en het universum te beschermen tegen vernietiging, gooide Vishnu zijn discus (of schoot pijlen in sommige verslagen) om het lichaam van Shakti ledemaat voor ledemaat in stukken te hakken (andere bronnen zeggen dat hij Sati's lichaam binnenging door yoga en het lijk in verschillende stukken sneed ). Toen Shiva daardoor van het lichaam werd beroofd, stopte hij met zijn waanzinnige dans. De delen van Shakti's lichaam (of haar sieraden) vielen van Shiva's schouders op de aarde en de plaatsen waar ze landden werden de locaties van de heilige Shakti Pitha-heiligdommen. Eeuwenlang zijn deze sites bezocht door vrouwen met aandoeningen in bepaalde delen van hun lichaam - elke tempel die een bepaald deel van Shakti's lichaam verankert, wordt verondersteld het wonderbaarlijke vermogen te hebben om datzelfde deel van het lichaam van een vrouw te genezen. Bij alle Shakti Pitha-tempels wordt de godin Shakti ook vergezeld door haar gemalin Lord Bhairava, een manifestatie van Lord Shiva.
De geografische ligging van de Shakti Pitha-tempels is opmerkelijk. Er is een aanzienlijk hogere concentratie van deze tempels in het oostelijke deel van India, met name in het noordoosten. Ongeveer veertig procent van de tempels bevindt zich in deze regio, die misschien wel het hart van de godinnencultus in India genoemd mag worden. De geschiedenis van de bevolking van India suggereert dat de inheemse bevolking en hun godinnenculten verder naar het oosten trokken na de Arische invasie in het noordwesten vanaf 1500 vGT, ofwel met geweld verdreven of gewillig migrerend op zoek naar veiligere plaatsen. Opvallend is ook dat bijna alle Shakti Pitha-tempels nauw verbonden zijn met natuurlijke objecten; de meeste heiligdommen bezetten ofwel heuvel- of bergtoplocaties of andere verhoogde plaatsen.
Sommige geleerden hebben opgemerkt dat de 51 Shakti Pitha-tempels kunnen worden gekoppeld aan de 51 letters in het Sanskriet-alfabet. Een andere reeks van 108 heiligdommen van de godin wordt genoemd in de teksten en heeft een aanzienlijk symbolisch belang in Vedische astronomische en astrologische systemen. Het getal 108 is het product van 12 maanden en 9 dierenriemen, het product van 36 variëteiten van godheden en 3 mythische rijken, en het product van 27 maanhuizen en 4 richtingen.
De namen en locaties van de Shakti Pitha's zijn hierop te vinden Wikipedia en Tempel Purohit Pagina's. Lezers die meer over deze plaatsen willen weten, kunnen boeken raadplegen van Bagchi, Housden, Morinis, Sastri en Sircar die in de bibliografie. Routebeschrijving naar de heiligdommen is te vinden in de gids met de titel India: een praktische gids, door John Howley.
Lijst en locaties van Shakti Pitha-sites:
Voor meer informatie:
Martin Gray is een cultureel antropoloog, schrijver en fotograaf, gespecialiseerd in de studie van bedevaartstradities en heilige plaatsen over de hele wereld. Gedurende een periode van 40 jaar heeft hij meer dan 2000 bedevaartsoorden in 165 landen bezocht. De World Pilgrimage Guide op sacralsites.com is de meest uitgebreide bron van informatie over dit onderwerp.India reisgidsen
Martin beveelt deze reisgidsen aan
